بررسی و تحلیل «تحامق» در شعر مملوکی

نویسندگان

  • فاروق نعمتی دانشجو دکترا دانشگاه رازی
چکیده مقاله:

واژه­ی "تحامق" از ماده­ی «حمق»، به معنای تظاهر کردن به حمق و بلاهت است. شعر تحامق، گونه­ای از شعر طنز و فکاهه است که شاعر در آن به نادانی و حماقت تظاهر می­کند تا خنده­­ای بر لبان ممدوحان بنشاند و از جود و بخشش آنان بهره­مند شود. این شعر در همه­ی ادوار، کم و بیش وجود داشته است؛ اما در عصر مملوکی به علت فقر، فساد و انحطاط اخلاقی، رواجی بی­سابقه یافته و به شکل یکی از فنون و اغراض رایج شعری درآمده است. انگیزه­ی سرودن شعر تحامق در عصر مملوکی، بیش از هر چیز به کسب ثروت و شهرت برمی­گردد. توصیف فقر، عیوب ظاهری و باطنی و بی­اعتنایی به هنجارها و ارزش‌های اصیلی همچون: میهمان نوازی، بخشش و کرامت، مردانگی و مروّت، از مهم‌ترین درونمایه­های شعر تحامق به شمار می­روند. در این پژوهش، ضمن بیان پیشینه­ی شعر تحامق، عوامل و انگیزه­های گسترش این شعر در عصر مملوکی و نیز مضامین و درونمایه­های آن بررسی شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی مضامین شعر شیعی در عصر مملوکی

شعر شیعی در بسیاری از دوره های ادبیات عرب، به عنوان بهترین نمونه‏های عربی که توسط شاعران متعهد شیعه سروده شده، درخشیده است. شاعران شیعه تنها، برای اطاعت از دستورات قرآن کریم و پیامبر گرامی اسلام به مدح اهل بیت? پرداخته اند. شعر شیعی در بسیاری از دوره‏ها، بازتاب و پژواکی از عقاید حقه شیعیان نسبت به خاندان گرامی پیامبر? می باشد. در عصر مملوکی تعدادی از شاعران به مدح و ستایش اهل بیت? پرداختند و شع...

15 صفحه اول

بررسی مضامین طنز در شعر شاعران برجسته ی عصر مملوکی

شعر دوره ی مملوکی، هر چند از دیدگاه بسیاری از پژوهشگران این دوره، دچار رکود و ضعف بسیار گشت، ولی در خود ویژگی ها و نوآوری ها یی داشت که بررسی و واکاوی آنها، خالی از فایده نیست. یکی از این نوآوری ها، زبان مطایبه و طنز است با اینکه طنز یکی از غنی ترین انواع ادبی است که در دوران مختلف شاهد آن هستیم، آنگونه که باید به آن توجه نشده و مورد بررسی قرار نگرفته است. همین امر سبب شده است که ادبیّات عرب به ...

انفصال و شمیم وصال در آیینة شعر صوفی عصر عثمانی و مملوکی

تصوف، یکی از راههایی است که امکان تحقق معنوی سلوک را برای میلیون‌ها نفر از پیروان قرآن فراهم می‌کند. نگارنده در این مقاله ابتدا به پیدایش تصوف و سیر تاریخی و نمود آن در شعر پرداخته است و از آنجا که پدیدۀ تصوف از بارزترین پدیده‌هایی است که عصر مملوکی در طول حیات خود تجربه کرد، در ادامه به دلایل گرایش به تصوف در این عصر می‌پردازد تا برای خواننده مشخص شود که چرا و چگونه گروهی از شاعرانِ این دوره به...

متن کامل

بررسی هجو در شعر شاعران برجسته ی عصر مملوکی

چکیده یکی از فنون شعری که قسمت قابل توجهی از شعر همه ی عصرهای ادبی و از جمله عصر مملوکی را به خود اختصاص داده, فن هجو است. این غرض شعری در گذشته غالبا در پی نبردهای شخصی و قبیلگی به وجود می آمد و یکی از راه های مبارزه و کسب درآمد بود. همراه با گذر زمان هجو نیز دچار تغِیراتی شد و در هر دوره ای ویژگی-های خاص خود را پیدا کرد. هجو ابتدا با قطعاتی کوتاه آغاز گردید و برای دفاع از فرد و قبیله بکار می ...

15 صفحه اول

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 22

صفحات  25- 46

تاریخ انتشار 2012-05-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023